۱۰ سال از فتنه گذشت خط قرمز پابرجاست

۲۲ خرداد مصادف است با دهمین سالگرد انتخابات پرحاشیه سال ۱۳۸۸ که از این روز می‌توان به نقطه عطف فتنه ۸۸ یاد کرد. با گذشت ۱۰ سال از آن ماجرای پیچیده، در این گزارش به برخی از فراز‌ها و نقاط عطف اصلی آن می‌پردازیم.
تحریف و فراموشی
به‌طور منطقی، حوادث تلخ و غمبار را باید فراموش کرد. فتنه ۸۸ نیز به‌اندازه کافی تلخ بود که فراموشی و گذر زمان مرهمی بر آن زخم باشد، اما این قاعده درباره این ماجرا صدق نمی‌کند. اصلی‌ترین دلیل قضیه نیز به این برمی‌گردد که فتنه ۸۸ یک ماجرای تمام‌شده و به تاریخ پیوسته نیست و امکان تکرار آن هیچ استبعادی ندارد. ماجرا از منظری بسیار ساده بود. عده‌ای که در انتخابات شکست‌خورده بودند، تن به رأی مردم نداده و در مقابل جمهوریت ایستادند. فراموش کردن فتنه ۸۸ و خسارت‌های عظیم آن، یعنی چراغ سبز به تکرار این فتنه انتخاباتی. تحریف و فراموشی آن ماجرا، گام‌های دیگری از سوی فتنه گران و حامیان آن‌هاست.
سرآغاز فتنه
تصور عمومی بر این است که فتنه ۸۸ از شنبه پس از انتخابات و با اعتراض به نتیجه انتخابات و ادعای تقلب آغاز شد، اما واقعیت مقداری متفاوت و پیچیده‌تر است. فتنه درواقع از ماه‌ها قبل به‌صورت خزنده و با زیر سؤال بردن سلامت انتخابات آغاز شده بود. تا جایی که سه ماه پیش از انتخابات و در فروردین ۸۸ رهبر انقلاب طی بیاناتی می‌فرمایند؛ «من مى‌بینم بعضى‌ها در انتخاباتى که دو سه ماه دیگر انجام خواهد گرفت، از حالا شروع کرده‌اند به خدشه کردن. این چه منطقى است؟ این چه فکرى است؟ این چه انصافى است؟ چرا بیخود خدشه می‌کنند، مردم را متزلزل می‌کنند، تردید ایجاد می‌کنند؟»
تصور غلط درباره حصر
برخی به‌غلط تصور می‌کنند که موسوی و کروبی بلافاصله پس از آغاز اردوکشی‌های خیابانی دستگیر و محصور شدند. حال‌آنکه آنان تا ۲۰ ماه پس از انتخابات کاملاً آزاد بوده و هرگونه فعالیتی انجام می‌دادند. در بهمن‌ماه سال ۱۳۸۹ بود که پس از تظاهرات در مصر که به سرنگونی رژیم مبارک انجامید سران فتنه در ایران با صدور بیانیه‌ای یک‌بار دیگر هواداران خود را دعوت به آشوب خیابانی کردند. در این مقطع بود که با حکم شورای عالی امنیت ملی، این افراد تحت حصر خانگی قرار گرفتند. این نکته نیز گفتنی است که در حال حاضر بسیاری از محدودیت‌های این حصر نیز برداشته‌شده است و می‌توان گفت: فتنه گران بیشتر تحت نظر هستند تا حصر.
آسیب کلان اقتصادی
متأسفانه تاکنون پژوهش جامع و فراگیری در خصوص این سؤال انجام‌نشده است، اما به‌طور اجمال می‌توان گفت: آسیب‌های مستقیم این فتنه به اموال عمومی و شهروندان ده‌ها میلیارد تومان بوده است، اما از آن مهم‌تر تأثیرات منفی اقتصادی فتنه ۸۸ است. فرار سرمایه، عدم سرمایه‌گذاری خارجی و ایجاد جو بدبینی و یاس از جمله فاکتور‌های مهم اقتصادی ناشی از آن وضعیت است. کشور که دستخوش آشوب و درگیری داخلی می‌شود، به‌هیچ‌عنوان برای کار اقتصادی و سرمایه‌گذاری مطلوب نیست و هیچ سرمایه‌داری حاضر نیست پول خود را دچار ریسک کند. برخی کارشناسان اثرات سو فتنه را بر اقتصاد کشور تا صد‌ها هزار میلیارد تومان برآورد کرده‌اند.
افزایش فشار‌های دشمن
یکی از اصلی‌ترین اثرات فتنه به موضوع روابط بین‌الملل بازمی‌گردد. فتنه گران با اقدام خود دشمن را امیدوار و جری کردند. اثر این خیانت بزرگ را می‌توان در تشدید فشار‌های دشمن و در رأس آن‌ها آمریکا در قالب تحریم‌های اقتصادی مشاهده کرد. این در حالی است که تا قبل از فتنه ۸۸ امید‌های غرب در متحول سازی داخل ایران از طریق فشار به نامیدی تبدیل شده بود. ازاین‌رو، باراک اوباما رئیس‌جمهور دموکرات در ابتدای ریاست خود و علی‌رغم شعار تمایل به دوستی با ایران در مارس ۲۰۰۹، با تمدید شرایط اضطراری و خطر ایران، تحریم‌های ایالات‌متحده علیه تهران را که به‌موجب قانون «اعمال قدرت اقتصادی در شرایط اضطراری بین‌المللی» (IEEPA) عمل می‌کرد، به مدت یک سال دیگر تمدید کرد. در تاریخ ۱/۱۰/۲۰۱۰ نیز «قانون جامع تحریم‌ها، مسئولیت‌پذیری و محرومیت ایران» (CISADA) در کنگره آمریکا تصویب و به اجرا گذاشته شد که شامل؛ تحریم انرژی، بانکی و فروش بنزین به ایران می‌شد و اصلی‌ترین و شدیدترین تحریم‌ها تا آن روز بود.
ماهیت اصلی فتنه
فتنه ۸۸ ظاهر و باطنی دارد. ظاهر آن جدال بر سر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری و ادعای تقلب بود، اما عمق و ریشه آن فراتر از این بود و جای دیگری را نشانه رفته بود. یکی از معدود اسناد در زمینه ماهیت واقعی فتنه، مقاله‌ای مفصل است که فرهاد خسرو خاور - استاد جامعه‌شناسی مقیم پاریس- سال ۹۲ به زبان انگلیسی منتشر کرد. وی به‌درستی زیربنای ماجرای سال ۸۸ را نه در ادعای تقلب و نحوه برخورد نظام و مسائلی ازاین‌دست که در نحوه نگرش طرف‌های ماجرا به اسلام و نسبت آن با حکومت معرفی می‌کند و البته حرف دقیق و درستی است. دو طیف در این ماجرا وجود دارند. طیفی که معتقد به سیاسی بودن و مأموریت اسلام برای تشکیل حکومت هستند و طیفی که اعتقادی به بروز و ظهور دین در حکومت ندارند. پیروزی انقلاب اسلامی، نگرش طیف نخست را بر کرسی نشاند و عصاره و محور اصلی این تفکر «ولایت‌فقیه» است. به نوشته خسرو خاور، هدف بنیادین فتنه‌گران در سال ۸۸ به چالش کشیدن همین اصل - ولایت‌فقیه - بود.
گستاخی و ادامه فتنه‌انگیزی
فتنه گران که ده سال پیش در رسیدن به اهداف خود، ناکام ماندند و تیرشان به سنگ خورد، باوجودآنکه تاکنون بار‌ها در محافل خصوصی به عدم تقلب اعتراف کرده‌اند، اما به دلایلی حاضر به اعلام رسمی و عمومی این اعتراف نیستند. چرا؟ به دو دلیل؛ نخست آنکه آنان به‌طور حقیقی متنبه نشده و تغییری در هدف و راه آنان به وجود نیامده، بلکه تاکتیک و نحوه برنامه آنان تغییریافته است. دلیل دوم هزینه بالای این اعتراف است. فتنه ۸۸ باعث ریخته شدن خون‌های بی‌گناه شد و خسارات بسیاری به بار آورد. اعتراف به عدم تقلب، اعتراف به دروغ‌گویی و فریبکاری است.
در پایان می‌توان به دادگاهی که اخیراً برای ادعای محمدرضا خاتمی مبنی بر تقلب ۸ میلیون رأی تشکیل‌شده، اشاره کرد. این دادگاه را باید به فال نیک گرفت و البته قابل‌تأمل است. درحالی‌که دست متهم از هر سند و استدلالی خالی است، رفقا و شرکای سیاسی وی طوری وانمود می‌کنند که گویی او پیروز این دادگاه است! همین دادگاه نشان می‌دهد که فتنه گران جز جنجال و عملیات روانی و فضاسازی، حربه دیگری در دست ندارند. همین مسئله نشان می‌دهد فتنه و فتنه گران تا همیشه خط قرمز نظام هستند و تضعیف و یا عبور از این خط قرمز اگر آگاهانه باشد خیانت است و در غیر این صورت نادانی و ساده‌لوحی بزرگی است.